kust

kust

Gedenkt te Sterven


Boodschappen doe ik iedere dag en doorgaans lopend. Regelmatig neem ik de route over Gedenkt te Sterven; de oudste begraafplaats van Hilversum, maar momenteel een ommuurd parkje, middenin het centrum van de ‘mediastad’, achter de Grote Kerk aan de Kerkbrink. De herdenkingsdienst en ter aarde bestelling op een steenworp afstand van elkaar, zo ging dat vroeger.

Klik op foto voor vergroting
De eerste die er begraven werd, waarschijnlijk op Nieuwjaarsdag maar in ieder geval in 1793, was ene Jan van Kampen. W.J. van Lokhorst was officieel de laatste, op 4 juni 1940. (Maar op 26 juni 1941 mocht Gerrit Abraham Cramer toch nog worden bijgezet in zijn familiegraf, kavel 8, nr. 11).

Hoge rode beuken, gras dat lang mag groeien, graven met nauwelijks leesbare opschriften die her en der scheef zijn weggezakt, goedgeplaatste, hardhouten bankjes en – wat mij betreft – enkele misplaatste kunstwerken. Ik kom er graag.


Zicht vanuit het kantoorgebouw.
De dodenlantaarn op het kruispunt werd geschonken 
door de plaatselijke uitvaartonderneming.
 
De plek voelt beschut en stimuleert tot mijmeren en inkeer. Geen doodse, maar natuurlijke stilte heerst hier. De geluiden worden er heel vanzelfsprekend in opgenomen en storen niet. De kantoor- en appartementengebouwen pal achter de muur aan de centrumkant evenmin. 

Iemand wilde – is mij verteld – een kinderdagverblijf in het aanpalende kantoorgebouw beginnen. Tot hij/zij zich realiseerde dat de kinderen op de graven zouden moeten buitenspelen. Dat ging te ver. Maar volgens mij dansen kinderen net zo makkelijk op graven als op speel-plaatsen. Zij doen nog niet zo moeilijk over de dood.




Zie voor meer informatie: 
www.tgooi.info/gedenkt
www.stichtingdehof.nl




Die letzte Butterfahrt


Onlangs stuurde kunstenaar Klaus Boegel* mij de catalogus bij Die letzte Butterfahrt – Ein Niederländisch–Deutsch Kunstprojekt, (Venlo, 11 okt–3 nov. 2013) dat hij organiseerde. Hier werkten meerdere kunstenaars uit Duitsland en Nederland aan mee. Ik ken Klaus al lang. Hij werd in Duitsland geboren, woonde lang in Nederland, op het laatst in Baarn, maar verhuisde enkele jaren geleden terug naar Duitsland (Geldern). Hij richt zich met name op de genezende krachten van kunst: kunst als medicijn.
In de catalogus staat: ‘In de jaren 50 van de Wiederaufbau ging het in Duitsland eerst om elementaire zaken als werk, een dak boven het hoofd en brood op de plank. Het waren sobere jaren zonder enige luxe… Een bedevaart was het bijna: de tocht die veel Duitsers ondernamen naar Venlo (NL) om daar hun inkopen te doen. Vooral luxeproducten als koffie, sigaretten, boter en kaas waren in trek. De eerste Butterfahrt was op 1 mei 1958. De kaasboer in Venlo was binnen één uur door zijn voorraden heen. Daarna trokken jarenlang hele Duitse gezinnen met een georganiseerde bustour of met de auto naar Limburg.'
Die letzte Butterfahrt is volgens Klaus een collectief kunstmedicijn om de geslagen wonden tussen Duitsers en Nederlanders te helpen helen.

Klaus kan zich de tocht vanuit Keulen samen met zijn ouders nog goed herinneren.
De fantastische manier  waarop hij zijn eigen Butterfahrt heeft vormgegeven, is van een verbluffende eenvoud.


Butterkoffer van Klaus Boegel 
(Foto©KlausBoegel)
Klik op de foto voor vergroting



* Zie voor het werk van Klaus Boegel:

De psychoot & de mysticus



‘… een psychotisch iemand verdrinkt in hetzelfde water
waarin de mysticus zwemt.’*



Werkelijkheid die zich al denkend verdicht
tot materie, bindt de mens en beperkt zijn zicht.
Ruimte vernauwt zich tot spleet, waaromheen
denken een schijnwerkelijkheid schept.

Nu volgt werkelijkheid de geest, die zich laat
leiden door de vernauwde blik op Alles
en dit zicht tot Alles verheft. Deze vervorming
vervreemdt de mens van werkelijkheid.

Werkelijkheid die vrij is van denkconstructies,
bevrijdt de mens in Alles. Middelpuntloze
ruimte is alom, gedachten komen en gaan,
ruimte blijft. De werkelijkheid is één.

Eén en ondeelbaar zonder redenerend splijtdenken
dat ‘ik’ van ‘ander’ scheidt. Werkelijkheid volgt niet,
geest volgt niet; werkelijkheid is geest, geest is werkelijkheid.
Het zicht is oneindig helder, zonder iemand die kijkt.


 
Graffiti, Wijk aan Zee, juni 2010



Nota bene
 ‘Een psychose is een toestand waarbij iemands contact met de werkelijkheid ernstig verstoord is… Mensen in een psychose leven in hun eigen werkelijkheid.’ (www.psychischegezondheid.nl)

 ‘Psychotische mensen kunnen de wereld als vreemd, overweldigend en angstaanjagend ervaren. Je merkt bijzondere dingen op, er is van alles gaande en je bent de enige die ziet en ervaart wat er gebeurt.’ (www.helpikhebeenpsychose.nl)

‘Een psychose kan zich uiten in wanen en hallucinaties.’ (www.btsg.nl)

‘Het [mystiek] is een fenomeen dat in alle religies en culturen blijkt voor te komen, in zijn uitingsvormen verschillend maar in de kern overal hetzelfde: Uit ervaring weten, dat alles op een of andere wijze samenhangt, dat alles in oorsprong één is… In feite werd mystieke ervaring door mystieken zelf vaak beleefd en beschreven als verliefdheid, en hun leven als een liefdesverhouding met de alomvattende Werkelijkheid, die de concrete alledaagse werkelijkheid doordringt én te boven gaat… Het woord ‘mystiek’ duidt dus op een ervaring, maar ook op wat uit die ervaring groeit. Een mysticus is iemand wiens leven door die ervaring wordt bepaald.’ 
(Mystiek, Bruno Borchert, Gottmer, 1989)


* Het citaat komt uit het boek Liefdevolle vriendelijkheid (oorspronkelijke titel The Wisdom of No Escape and the path of Loving-Kindness). Dit boek van de boeddhistische meditatielerares en abdis Pema Chödrön ben ik momenteel aan het vertalen. Het verschijnt later dit jaar bij uitgeverij Ten Have.