 |
| Hamburg, 2016. ©RH |
Deze zomer was
ik bij een crematie. Het afscheid van iemand die ik ruim dertig jaar heb
gekend. Het was prachtig weer. De grote, glazen deuren naar de achtergelegen
begraafplaats stonden wijd open. De gesproken woorden waren mooi en intiem, de
muziek ontroerend.
Maar alles stond
haaks op het Zomerlevengevoel. Dat gevoel van eindeloze zomers. Die warme,
zwoele bubbel uit de jeugd en jongvolwassenheid waaraan geen einde leek te
komen. Waarin de dood niet bestond, de jeugd eeuwig was en het gelukzalige
heden voortdurend in de toekomst overliep terwijl de tijd stilstond.
De bubbel
bleek illusie. Meer een romantisch-melancholisch verlangen dan realiteit – diep
van binnen wisten we dat wel, ook al waren we jong. Maar door de onwetendheid
van de jeugd die de schrijnende kant van het leven nog niet tot in zijn vezels
had leren kennen, mocht hij nog even duren. Hij is langgeleden doorgeprikt, die
bubbel. De crematie drukte de neus weer eens op de feitelijkheid van de
tijdelijkheid.
Dit besef van
tijdelijkheid en eindigheid van het fysieke bestaan werd doordrongen door een
ander besef. De twee doorkruisten elkaar als het ware, terwijl ze samen toch
een eenheid vormden: het besef van doorgaande verandering. Van leven dat doorgaat
ondanks verlies. Dit rondde de scherpe kanten van opgekomen verdriet: gepolijst
verdriet. Een besef van heelheid in gebrokenheid. Niet het romantisch verlangen
van het Zomerlevengevoel, maar een wrangzoete, purperrode
werkelijkheidsbeleving waarin verdriet en vreugde niet van elkaar te scheiden
zijn – zoals siroop en water.
Die
doorgaande levensbeweging werd heel tastbaar toen de zoon tijdens de
bijeenkomst over zijn overleden vader sprak. En tijdens de reünie van vrienden
die op de eigen sterfelijkheid waren gewezen, maar die na afloop ook – het glas
heffend op de overledene – ingetogen het doorgaan van leven vierden. Een dubbelheid
voor het schurend verstand, maar in de werkelijke beleving van het samenzijn een vanzelfsprekende eenheid. Vreugdeverdriet?
