Hoogt v.h. Kruis, Hilversum, 6-'15 |
Groot persoonlijk leed kan je
van je voetstuk blazen. Als je vertrouwde wereld afbrokkelt en je veel van je
houvast verliest, kun je overmand worden door leed, verdriet, pijn en misschien
ook zelfmedelijden. Dan voelt het zwart en je waant je geïsoleerd en
afgescheiden.
De tienduizend dingen – één
van de tienduizend (als oneindig aantal) dingen waaruit de schepping bestaat – beroeren
je hart en wel zo dat je er volledig door wordt geabsorbeerd en je je er
volledig mee identificeert. De geest is onstuimig en troebel. Pijn in een
orgaan dat niet bestaat.
Wat heb je dan nog aan een tekst zoals die hierboven?
Soms helemaal niets, omdat je
zo opgeslokt wordt door de duisternis. Duisternis die je dan alleen maar kunt
uitzitten. Het stormt en het water wordt opgezweept. Welk mens gaat stormloos
door het leven? Ik niet en ik ken ze niet. Gelukkig gaan stormen weer liggen.
Ik ken wel mensen die zo met de
storm meebuigen dat ze niet bewegen. Eén met wat zij ervaren, zonder een
gefixeerd middelpunt. Terwijl het leed hen doortrekt en zij dit doorleven,
worden ze er niet door weggeblazen.
Het is een wonderbaarlijke paradox,
dit verkruimeld worden en toch heel blijven; intens verdriet ervaren, hevige
pijn voelen en toch ook de ruimte eromheen gewaarzijn. In de beroering
onberoerd blijven. Het is onmogelijk, maar het is mogelijk. Het is vanuit
eenvoud (het enkelvoudige) in de veelvoud (de tienduizend dingen) leven. Of: in
de eenvoud de tienduizend dingen (be)leven.
Woorden. Semantisch
onderscheid kan een valkuil zijn. Woorden kunnen de geest vertroebelen, een
middel om de stilte te vermijden. Stilte is een antwoord.
Zwillbrocker Venn, 10-'15 |
Stil is het hart van de wijze! Het is de
spiegel van hemel en aarde, de spiegel van de tienduizend dingen. Waarlijk! In
het open en stil zijn, met vredige mildheid en in eenzame kalmte niets doen,
daarin ligt de grondslag van hemel en aarde en de hoogste uiting van de deugd [werking,
RH] van de Tao: daarom zullen de vorst en de wijze immer daarin verblijven.
‘Blijven’ wil zeggen: leeg zijn; uit leegte komt volheid, en met volheid komt
volledigheid. Leegte betekent stilte, uit stilte komt beweging, en met beweging
komt welslagen. Stilte wil zeggen: niets doen, en door het nietsdoen voltooien
zij die met opdrachten belast zijn al hun taken.’
* Beide citaten zijn afkomstig uit Zhuang Zi - de volledige geschriften, het grote klassieke boek van het
taoïsme, vertaald en toegelicht door Kristofer Schipper, uitgeverij
Augustus, blz. 185.