Niet verdwaald

Jaren geleden zag ik een tv-reclame van Koning Aap Reizen. Zij gebruikten een Chinees spreekwoord als slogan:

Voor wie niet weet waar hij naar toe wil, 

zijn alle wegen goed.

Een vorm van ‘zwerfwashing’, want ze verkopen volledig georganiseerde reizen, avontuurlijk op zijn hoogst.

Etalage in Utrecht

Niet weten waar je naar toe wilt, heeft niet te maken met een zwak karakter, besluiteloosheid of doelloosheid, maar met oprechtheid, belangeloos-heid, onthechting en spontaniteit. Het kan heel goed zijn dat iemand die ‘niet weet waar hij naar toe wil’ wel een doel voor ogen heeft, alleen is de weg ernaartoe niet slechts het middel om er te komen. De weg kan ieder moment van richting veranderen, omdat hij zich laat leiden door de veranderende omstandigheden en niet probeert het leven eigenhandig naar zich toe te buigen – ‘alle wegen zijn goed’.

Zo iemand is een ontdekkingsreiziger, die zijn doel over een week, een jaar, of misschien nooit bereikt. Je weet nooit wat er op je pad komt, maar gaandeweg ontdek je van alles. De weg – lees: ‘het leven’ – zelf is het doel. Een leven zonder oogkleppen, waarbij het eigen streven niet blind maakt voor de schoonheid en gevaren, de mensen en situaties, die je onderweg tegenkomt. Dit maakt de wereld tot pad en het hele leven tot weg. Het is een belangeloze weg die, hoe paradoxaal ook, juist daardoor het eigenbelang dient.

Zanderij Crailoo, Hilversum

Pater Jan van Kilsdonk (1917-2008) vroeg zich tijdens een lezing eens af:

Vrijheid, wat is dat eigenlijk?

Hij beantwoordde zijn eigen vraag met:

Het is zelden iets anders dan het kramploos aanvaarden van wat ligt in de onontwijkbare structuur van het leven.

Dit is vrij omdat het kramploos is. Er wordt geen energie verspild aan wat niet te veranderen is. Je wijdt je volledig aan de omstandigheden die je gegeven zijn en vraagt de kracht deze te dragen.

De Californische dichter Will Staple schreef op zijn verzoek een gedicht voor Nanao Sakaki, de in 2008 gestorven Japanse zwerfdichter en eco-activist (zie: Antwoord aan Nanao op dit blog). Nanao droeg dit gedicht op zijn sjaal, het was hem op het lijf geschreven:

I’m never lost

in forest or town

because I never care

            where I am