 |
| Maan boven Valle d'Aosta |
Alleen op de berg
Jingting
Li Bai (701-762)
De vogels zijn
verdwenen aan de verre
horizon. Een eenzame
wolk drijft doelloos weg.
Onvermoeibaar kijken
de berg Jingting
en ik elkaar aan.
Alleen de berg blijft over.*
Op mijn 23ste fietste ik van de bibliotheek naar
huis met het boekje Laat het verleden los
van Jiddu Krishnamurti onder mijn snelbinders. Ik kende de schrijver niet
en wist eigenlijk niet goed waar het over ging, maar wat ik in de gauwigheid
had gelezen, raakte me. Thuis bleek het boek van A tot Z te gaan over wat mij heel
erg bezighield. Ik kreeg meer inzicht in de grote onvrede met mezelf en de
wereld om mij heen. Niets bevredigde me blijvend en nergens in mijn directe
omgeving zag ik mensen die helemaal gelukkig of vervuld waren.
Dit lezen bezorgde me indertijd trouwens aardig wat
hoofdbrekens. Soms kon ik maar een halve pagina lezen. Ik dacht en dacht en
dacht en besefte niet voldoende dat denken mijn problemen had gecreëerd en dat
ik nu die problemen met datzelfde denken wilde oplossen. Het was niet veel meer
dan roeren in de modder, en of je nu linksom of rechtsom in de modder roert,
het blijft modder.
 |
| Jiddu Krishnamurti (1895-1986) Bron: www.j-krishnamurti.org |
Een stukje uit Laat
het verleden los**:
We leven in
brokstukken, fragmenten(…) Indien je, om de gehele structuur van het ‘ik’, het
zelf, in al zijn buitengewone samengesteldheid te begrijpen, stap voor stap
verder gaat, laag na laag blootlegt, elke gedachte, elk gevoel en motief
onderzoekt, zul je gevangen worden in een analytisch proces dat je weken,
maanden, jaren zal kosten – en wanneer je de tijd toelaat in dit proces
waardoor je jezelf wilt begrijpen, moet je ook elke vorm van verminking
toelaten, omdat het zelf een ingewikkeld iets is, bewegend, levend, strijdend,
verlangend, afwijzend en voortdurend bewerkt door allerlei soorten van pressie,
spanningen en invloeden. Dan zul je voor jezelf ontdekken dat dit niet de weg
is; je zult begrijpen dat de enige wijze waarop je naar jezelf kunt kijken,
totaal, onmiddellijk, zonder tijd is; je kunt de totaliteit van jezelf slechts
zien als de geest niet verdeeld is. Wat je in zijn totaliteit ziet, is de
waarheid.
Kijken met een onverdeelde geest dus. Dat is volgens mij kijken
vanuit Volle Leegte, zonder ‘ik’, zonder zelf en ander – het andere dat je
waarneemt. Want dan is er direct al sprake van verdeeldheid.
Ik heb de boeken van Jiddu Krishnamurti (1895-1986) in de
loop van de volgende jaren beter leren kennen, ben vaak naar bijeenkomsten
geweest tijdens welke video’s van zijn lezingen werden vertoond en ook een
aantal keren naar de door hem opgerichte school in Engeland. Hij was iemand die
volledig zijn eigen weg ging. Hij hing geen enkele religie aan, keurde iedere
georganiseerde godsdienst af, maar ging wel met leden van alle religies en ook
met veel wetenschappers het gesprek aan. Hij sprak een voor ons westerlingen
zeer herkenbare taal, wat mede te danken was aan zijn Europese opleiding. Zijn
boeken met dagboekaantekeningen zijn mij het dierbaarst geworden. Het volgende
citaat is zo’n aantekening (uit: The only
Revolution, Victor Gollancz Ltd, 1977, blz. 110. Vert.©RonaldHermsen).
Hierin beschrijft hij een ervaring van de onverdeelde geest:
Terwijl de zon verdwijnt,
is er die vreemdsoortige rust en het gevoel dat alles om je heen weggestorven
is, terwijl de bus, de taxi en andere geluiden gewoon aanwezig blijven. De
gewaarwording van afstand [‘aloofness’, RH] lijkt het gehele universum te doordringen. Je moet het ook weleens gevoeld
hebben. Het komt vaak heel onverwacht; een vreemd soort stilte en vrede lijken uit de hemel neer te dalen en zich over de aarde uit te spreiden. Het is een
zegen, die de avond een niet in woorden uit te drukken schoonheid verleent. De
weg die glanst na de regen, de wachtende auto’s, het lege park; ze maken er
allemaal onderdeel van uit. Het gelach van een langslopend stelletje verstoord
de avondvrede niet in het minste of geringste.
 |
| Meer in de Eifel, Duitsland |
Het waren dit soort ervaringen die ik herkende en die in
mijn jeugd het vertrekpunt van mijn zoektocht waren. Een diepere vervulling en tegelijkertijd grotere ontlediging – als ken-merken van het gewaarzijn dat Krishnamurti hierboven met woorden probeert te beschrijven – is mij tot op heden onbekend.
Volgende keer Zhuang
Zi en het verhaal van de lege boot.
** Laat het verleden
los, J. Krishnamurti, uitg. Mirananda, 1992, blz. 30.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten