Hanshan - of iemand die op zichzelf staat
 | |
| Hanshan en Shide zijn vriend en metgezel |
Er woont iemand op een berghelling
omhuld door wervelende wolken en flarden mist.
Hij wil geurige kruiden offeren
maar de weg is ver en slecht begaanbaar.
Een hart kan zomaar verdrietig en twijfelachtig worden
nu de ouderdom komt zonder dat er iets lijkt bereikt.
Mensen lachen en gieren om zo’n koppige man,
maar hij staat op zichzelf, trouw en puur.*
Die iemand is Hanshan, aan hem wordt dit gedicht toegeschreven. Hanshan (Koude Berg) was een kluizenaar die in de 8e eeuw in het Tien-tai gebergte in China leefde, in een andere tijd en een andere cultuur. Maar als ik met mijn ogen knipper, ben ik Hanshan en worden zijn woorden mijn woorden – met enkele aanpassingen. Dan vloeit zijn decor naadloos over in het mijne.
Er woont iemand in een klein, oud huisje in de stad
omringd door reuring en bedrijvigheid.
Hij wil zijn giften schenken,
maar stadse geluiden zijn schel en de kleuren verblindend.
Een hart kan zomaar verdrietig en twijfelachtig worden
nu de ouderdom komt zonder dat er iets lijkt bereikt.
Mensen lachen en gieren om zo’n koppige man,
maar hij staat op zichzelf, wil trouw en puur zijn.
Ik wil mij zeker niet op één lijn stellen met Hanshan, die ‘iemand’ met een doorlichte geest, onthecht en daardoor intiem verbonden met alles en iedereen. ‘Trouw’ en ‘puur’ vind ik mezelf als ik naar de doorgaande lijn in mijn leven kijk. Maar als ik willekeurig inzoom, zie ik ook dat die draad knopen en onderbrekingen kent. Momenten en perioden van vergeetachtigheid, onwetendheid en koppigheid. Van dralen en verdwalen. Dat is de meditatie: dralen, verdwalen, besef, terugkeren, dralen, verdwalen, besef.... Het maakt de weg langer dan nodig, zo lijkt. Maar het gaan van die weg is de grondstof van helder inzicht, liefde en mededogen, die daar als een bloem uit omhoog kunnen groeien. Het zijn de ervaringen en de heldere, onverdeelde aanwezigheid bij die ervaringen die ervoor zorgen dat we tot besef kunnen komen. De dingen gaan zoals ze gaan en wat is het antwoord dat wij geven? Blijven we open en aandachtig aanwezig bij alles wat er gebeurt in ons leven? Sluiten we ons af? Slaan we op de vlucht? En, is er eigenlijk wel een ontkomen aan het gaan van de weg naar-en-van liefde en mededogen?
*Uit: The Complete Cold Mountain – Poems of the Legendary Hermit Hanshan, translated by Kazuaki Tanahashi & Peter Levitt, p. 82, no. 139. Vertaling ©RonaldHermsen